8 (7112) 50-86-31
Қ.Жұмағалиев (Фрунзе) көшесі, 20/1 zhaik_yni@mail.ru

2023 жылдың І жартыжылдығына жазылу басталды!

«Жайық үні-Жизнь города» газетіне жазылыңыз!

Бізбен бірге болыңыз!

 

 

8 (7112) 50-86-31
Қ.Жұмағалиев (Фрунзе) көшесі, 20/1 zhaik_yni@mail.ru
10 Тамыз 2020 2790 0
Қоғам

АБАЙ – АЛАШТЫҢ ТЕМІРҚАЗЫҒЫ

«Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.
Жақсы менен жаманды айырмадың,
Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың» деп жырлаған
Абай сөзі әр қазақтың ағзасына ана сүтімен бірге дариды десе, артық айтылғандық емес. Ана сүті тән қорегі ретінде жас сәбидің буыны бекіп, бұғанасы қатаюына қызмет етсе, ақын сөзі оның санасына адамдық пен азаматтықтың шырағын жағып қызмет етеді.

XIX ғасырдың екінші жартысы XX ғасырдың басындағы қазақ ақындары ішінен рауандаған таң жарығы мәңгілік халық басына сәулесін жая бастаған. Ол сәуле, ол игілікті нұр, шапағат шуағынан туған – Абай ақын еді. Ұлы ақын қазақ поэзиясының өсіп, гүлденіп, жаңа сапаға жетуі жолында орасан еңбек етті. Талант тұлғасы – тұла  бойына тұнықтық біткен, тамыры тереңге жайылған, нұры мен әрі мәңгілік кетпейтін ұлы тұлға. Поэзия алыбы терең ойға алуан түрлі өлеңдер үлгісін қалдырды.  Абай ақын қазақ халқының неше алуан рухани байлығын, халық мәдениетінің мұрасын бойына мол сіңіріп, сол байлықтың керектісін ақындық өнеріне арқау ете білді. Ол өз халқынан асыл қазынасын пайдалана отырып, оған жаңа түр енгізіп, жаңа бағыт беріп, дамыған ағымға қосты.

Хакім Абайдың айналасына шоғырланған талантты шәкірттері қазақ әдебиетінің жаңа белесін көтеріп, әлемдік әдебиет үлгілерінің қазақ әдебиеті топырағында өсіп-өркендеуіне зор септігін тигізді. Абай адамдар мен халықтар арасындағы татулықты дәріптеді. Тек татулық бар жерде ғана әділет болмақшы. Тек әділет бар жерде ғана адал мен білікті, ынталы мен

іскер өз мүддесіне жетеді. Сондықтан Абай адамзатты әділеттікке шақырады. Абай ақын «Әуелде бір суық мұз – ақыл зерек» өлеңінде:

«Ақыл, қайрат жүректі бірдей ұста,

Сонда толық боласың елден бөлек.

Жеке-жеке біреуі жарытпайды,

Жол да жоқ жарыместі «жақсы» демек.

Ақыл да, ашу да жоқ, күлкі де жоқ,

Тулап қайнап бір жүрек болады әле

Біреуінің күні жоқ біреуінсіз

Ғылым сол үшеуінің жөнін білмек» деп, адам бойында ақыл да, қайрат та, жүрек те болу керек екенін меңзейді.  Керемет сезімдердің шамын жағып, адамның тұла бойын кернеп, баршаға бірдей жан жылуын сыйлап тұрған, ол – жүрек. Жұдырықтай жүрек арқылы қуанамыз, қайғырамыз. Жүректің тазалығымен, қасиеттің сондай ұлылығымен адам ең күшті сезім махаббат сезімінен алады. Махаббат лирикасына қалам тербеген, жүректің қылын шерткен Абай ақын шығармашылығы өз пікірімен құнды.

Заманалар ауысып, дүние дидары өзгерсе де халқымыздың Абайға көңілі айнымайды, қайта уақыт өткен сайын оның ұлылығының тың қырларын ашып, жаңа сырларына қаныға түседі. Абай өзінің туған халқымен мәңгі бақи бірге жасайды, ғасырлар бойы қалың елін, қазағын жаңа биіктерге, асқар асуларға шақыра береді.

Абай өзінің кіршіксіз ақ жүрегін тебіренткен сансыз ойлары, тамаша

шығармалары, қарасөздері мен жалынды жырларында маржандай төгілдіреді, оның әрбір сөзінен соншама жақын лебі сезіледі. Ол өткен заманның тынысы болса да, бізге түсінікті, жүрегімізге қонымды. Өйткені Айбай лебі, Абай үні, Абайдың тынысы – бүгінде  теңдік алып, дербес ел атанған, басқа елдермен терезесі тең болған, кең байтақ Қазақстанның, қазақ халқының тынысы.

«Өлді деуге сыя ма, ойлаңдаршы, өлмейтұғын артына сөз қалдырған» деп ақынның өзі айтып кеткендей, Абай бүгін жарқын бейнесімен, жалынды жырымен, нақыл сөздерімен де бізбен жасасып келеді. Қазақтың бас ақыны, ұлтының заңғар перзенті, Алаштың Темірқазығы – Абай мұрасы қазақтай қайсар ел барда мәңгі жасайтыны анық. Ақынның 175 жылдығыны республика, ЮНЕСКО көлемінде атап өту елдік пен ерліктің, заманның көшбасындағы дара Абайды құрметтеу, дәріптеу болса керек. Өйткені Абай – дана, Абай – дара  қазақта.

Толқын ҚАРАТАЕВА, Орал қалалық №33 орта мектептің мұғалімі

Версия для печати

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған

Соңғы жаңалықтар
Бәрекелді!
Келіндерге ақшалай сыйақы берілді
22 Қараша 2024
226 0
Қалалықтар қаперіне
Иттерге рейд
21 Қараша 2024
235 0
Мәдениет
Жан дүниесі бір бөлек
20 Қараша 2024
520 0
Жалын
Жігерлі жастар жарысты
13 Қараша 2024
991 0
Қалалықтар қаперіне
Білім саласындағы өзекті мәселелер талқыланды
08 Қараша 2024
1369 0
Қалалықтар қаперіне
ИНФОРМАЦИОННОЕ СООБЩЕНИЕ
04 Қараша 2024
1230 0
Қалалықтар қаперіне
ХАБАРЛАМА
04 Қараша 2024
1727 0
Құттықтаймыз!
Жаңа тұрғын үйдің кілті табысталды
27 Қазан 2024
2346 0
Құттықтаймыз!
Көк Ту көкке көтерілді!
25 Қазан 2024
2509 0
Құттықтаймыз!
Ынтымақты айшықтаған мереке
25 Қазан 2024
2515 0
Қалалықтар қаперіне
Интернет-алаяққа алданбаңыз!
24 Қазан 2024
2568 0
Құттықтаймыз!
Айбарлы азаттықтың айғағы
24 Қазан 2024
2572 0
Қоғам
Ардагерлер жарысты
20 Қазан 2024
2144 0
Қалалықтар қаперіне
Құм Нарыны Нарынбекті еске алды
19 Қазан 2024
3050 0
Қалалықтар қаперіне
Жаңа аудандық сот ғимараты ашылды
18 Қазан 2024
3105 0
Оқиға
Өрттің алдын алды
18 Қазан 2024
3097 0
Құттықтаймыз!
АҚЖАЙЫҒЫН АҢСАЙДЫ АҚЫН ЖҮРЕК
11 Қазан 2024
3716 0
Бәрекелді!
Жағымды жаңалық!
11 Қазан 2024
3679 0
Қалалықтар қаперіне
3.190 әкімшілік құқық бұзушылық фактілері анықталды
11 Қазан 2024
3670 0
Қоғам
Үйірменің берері көп…
11 Қазан 2024
3645 0
Бәрекелді!
Жеңімпаздар анықталды
10 Қазан 2024
3805 0
«Мемлекеттік бағдарламалар»

Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға арналған МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 – 2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы

Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға арналған МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың2011 – 2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан»
мемлекеттік бағдарламасы

«Ғаламтор ресурстары»